Serdar Kuzuloğlu, Haddini Aşan Yaşam Rehberi podcast kaydında katılımcılarla birlikte KPSS ile asgari maaş arasında Türkiye’de genç olmak konusuna devam ediyor. Eğitim hayatının bitmesiyle çalışma hayatına geçen gençliğin Türkiye ortamında nelerle karşılaştığını ve sonuçlarını dinliyoruz. Podbee Media tarafından yayınlanan dokuzuncu bölüm kaydına Spotify, Apple Podcast, Google Podcast ve Podbee Media web sitesinden ulaşabilirsiniz.
Detaylar
Bir adım geriden: Bir önceki bölümde gençliğe ait temel kavramları ve tanımları öğrendik. Gençliğin hayat içerisindeki konumuna, gençliği “Türkiye“, “genç” ve “olmak” kelimeleri üzerinden anlamaya çalıştık.
Tespit: Dünyanın en pahalı eğitim kurumlarına sahibiz. Bunun yanında eğitimin en tartışmalı olduğu ülkelerden biriyiz.
- Türkiye’deki öğrencilerin %65’inin Türkçe seviyesi orta veya alt seviyede.
- OECD verilerine göre Türkiye’deki öğrencilerin %39’usu Türkçe okuduğunu anlamıyor.
- Üniversite sınavında ilk 2000’e giren öğrencilerin büyük çoğunluğu bağlaç olan de‘yi ve da‘yı ayrı yazmıyor.
Olası gerekçe: TÜİK verilerine göre çocukların %62,4’ü her gün sadece ekmek ve makarna türü tahıl içerikli gıdalarla besleniyor. %24’ü öğünlerini abur cuburlarla geçiştiriyor.
Kanuna rağmen: Kanuna göre ülkmeizde belirli yaş aralığındaki gençlerin ve çocukların okula gitme zorunluluğu var. Buna rağmen 2023 verilerine göre zorunlu eğitim çağındakilerden 442 binden fazlası okula gitmiyor.
Diğer bir konu: Üniversite eğitimi de giderek sorgulanır hâle geldi. Örneğin; ülkemizin gözde üniversitelerinden Boğaziçi Üniversitesi’nin üniversite tercihlerinde birinci sıraya yazılma oranı %37’ye gerilemiş durumda.
- Son 5 yılda 1 milyon çğrenci kazandığı üniversiteyi bırakmış.
- Her yıl 500 bin üniversiteslerdeki kontenjanlar boş kalıyor.
- 2023 eğitim döneminde Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde 58 akademisyenin yanında sıfır öğrenci vardı.
Sebep-sonuç: Bunların sebebi ve sonucu, üniversite eğitiminin devlet politikası nedeniyle genç işsizliği gizleme ve öteleme aracı hâline gelmesidir.
Nedir: Üniversite dediğimiz şeyin özelliği bize yetkinlikler kazandırmak. Sayılara baktığımız ise bunun bozulduğu görülüyor. Bu noktada yapay zeka büyük belirsizlikle geliyor. Geleceğin yetkinliklerinde, becerilerinde ne olacak sorusu büyük bir soru işareti.
Türkiye’de genç olmak, her geçen bir günün öncesindeki güne özenmektir.
Mustafa Başsakal, “Haddini Aşan Yaşam Rehberi Türkiye’de Genç Olmak: KPSS ile Asgari Maaş” arasında podcast kaydından
Kuşaktan kuşağa: Bugünkü kuşak, çalışınca başaracağına inanan kuşağın evlatları. Bir önceki kuşak, orta direk ailelerden gelseler de devletin sunduğu imkanlarıyla başarıya ulaşabilen anne-babalar, bugünkü kuşak bu kuşağın çocukları. Bu yüzden hayal kırıklığına uğruyorlar.
- Türkiye’de çok çalışınca başarılı olacağına inananların oranı %3, OECD ortalaması ise %12.
Gençliğin hayali: Bugünkü gençliğin hayali kamu personeli olarak devlete, belediyeye “kapak” atmak olması ilginç değil mi? Özel sektör ise tercih edilmiyor.
Asgari maaş: Bundan 20-30 yıl önce asgari maaş istisnai bir şeydi. Bir kişiye asgari maaş vermek için işveren bin defa düşünürdü. Bugün ise durum tam tersi. Asgari maaş, bugün sırf tecrübe kazanma için, eline biraz para geçsin diye tercih ediliyor. Tercih etmeyen ise “ev genci” olarak adlandırılıyor.
Editörün Notu > Asgari Ücretin Etkileri
2016 yılında Doç. Dr. Cemil Rakıcı’nın hazırladığı “Asgari Ücret Zammı ve Muhtemel Etkileri” makalesinde asgari ücret zammının muhtemel sonuçları olumlu ve olumsuz açıdan değerlendirilmiştir. Makaleyi okumak için…
Ne eğitimde ne istihdamda: TÜİK verilerine göre ne eğitimde ne istihdamda olmayan genç sayısı 2,7 milyar olarak kayıtlara geçti. Aynı yaş grubundaki 3 kadından 1’i ne eğitimde ne istihdamda.
Serbest çalışma: Bu durumda “freelance” veya serbest çalışma diye tanımlanan bir kavram karşımıza çıkıyor. Yetenek ve becerilere dayanan, belirli bir güvencesi olmayan çalışma biçimine freelance deniyor. Genç işsizlik ile asgari maaşı arasında kalanların tercih ettiği bir yol olsa da modern sömürü aracına dönüyor.
Kitap önerisi: Özlem İlyas’ın yazdığı Freelance Emek kitabını inceleyebilirsiniz.
- Freelance’in serbestisinden ve güvencesizliğinden kaçanlar ise girişimciliği tercih ediyor.
- Servetin %40’ı, nüfusun %1’inin elinde. Bu durumda gençlerin bundan alabileceği pay her geçen gün azalıyor.
Eskiden: Sobalı evlerde özellikle kış aylarında herkes birarada olurdu. Kuşaklar arası paylaşımlar, mümkün olurdu. Dolayısıyla bilebilen ama yapamayan yaşlılar, bilemeyen ama yapabilen gençlere tecrübelerini aktarırdı.
- Daha sonra kaloriferli evlere geçtik. Her oda ısınmaya başladı. Sonra telefonolarımızı, bilgisayarlarımız bireyselleşti. Hepimiz kendi odalarımıza kendi kabuklarımıza çekildik. Hepimiz bizden önceki ve sonraki kuşaklardan koptuk.
Burası önemli: Gençlik en büyük beklentilerin ve hayallerin yaşandığı bir zaman dilimi. Hayatı tanımadığımız, hayallerimizin kırılmadığı, umutların solmadığı bir dönemi temsil ediyor. Bu açıdan bir önceki kuşakla iletişim kurmak hayal kırıklığının şiddetini azaltacaktır.
Sonuç: Sadece bir hayatımız var ve bir kere genç oluyoruz. Beklentilerimizin hepsi makul ve meşru. Hepsinin saygı duyulmaya ihtiyacı var. Ama unutmayalım kendi adımıza düşenleri yapıyor muyuz? Elimizden gelen herşeyi yapıyor muyuz, emin olmalıyız.
Hayat, üstesinden gelebildiğimiz zorluklarla anlam kazanıyor. Hazır bulduklarımıza alışıyoruz. Gençliğin en büyük sermayesi zaman. Neyle doldurduğumuza, neye harcadığımıza ve nelere verdiğimize dikkat etmeliyiz.
M. Serdar Kuzuloğlu, “Haddini Aşan Yaşam Rehberi Türkiye’de Genç Olmak: KPSS ile Asgari Maaş” arasında podcast kaydından